Tấm gương ám khói
Sách mở đầu bằng câu chuyện cách đây 3.000 năm, có một người đang theo học để trở thành thầy thuốc đã thức tỉnh nhận ra rằng anh ta được tạo ra từ ánh sáng và các vì sao, và anh ta tồn tại ở giữa những vì sao đó. Anh nhận ra rằng mọi sự đang tồn tại là hiện thân của hữu thể sống lớn lao mà ta gọi là Thượng đế.
Ông thầy thuốc đã đưa ra một số kết luận sâu sắc:
- Mọi vật tồn tại đều là biểu hiện của Thượng đế.
- Căn nguyên của con người là tình yêu và ánh sáng, phản chiếu Thượng Đế. Nhận thức này cho phép anh ta nhìn thấy chính mình trong mọi thứ và mọi người xung quanh anh ta.
Anh ấy nói rằng mỗi người là một tấm gương. Tất cả chúng ta đều có khả năng nhìn thấy bản thân trong mọi thứ khác, nhưng sự tồn tại của con người – mang theo “giấc mơ” – làm mờ tầm nhìn của chúng ta. Đó là tấm gương ám khói khói hoặc sương mù giữa các tấm gương. Con người chúng ta là những tấm gương, nhưng bức tường khói ngăn chúng ta nhìn thấy chính mình trong mọi người và mọi thứ khác.
Tất cả những điều này có thể hơi khó hiểu, nhưng mấu chốt ở đây là: Tấm Gương ám khói tượng trưng chúng ta không nhìn thấy ai và chúng ta thực sự là gì. Chúng ta không nhìn thấy những người khác, không biết họ thực sự là ai. Chúng ta không thấy điều đó, trong sâu thẳm, chúng ta đều giống nhau.
Bằng cách thông qua bốn thỏa thuận được nêu trong cuốn sách này, chúng ta thổi bay lớp sương mù và bắt đầu nhìn thấy chính mình – và những người khác – một cách rõ ràng và hiểu biết nhiều hơn.
Chương 1 – Chúng ta bị thuần hoá như thế nào?
Chúng ta mắc kẹt trong việc tuân thủ các quy tắc của xã hội và làm thui chột con người thật của mình.
Tất cả chúng ta đều có những ước mơ riêng. Nhưng những người đến trước chúng ta đã tạo ra một giấc mơ lớn hơn – “giấc mơ của hành tinh”. Giấc mơ này đã tạo ra mọi thứ chúng ta chấp nhận như chuyện bình thường trong sự tồn tại của chúng ta: gia đình, cộng đồng, thành phố và thế giới. Nó bao gồm luật pháp, tôn giáo, văn hóa và tất cả các quy tắc của xã hội.
Cha mẹ là những người đầu tiên dạy chúng ta về giấc mơ bên ngoài này. Khi chúng ta lớn lên, trường học, phương tiện truyền thông, nhà thờ và các khía cạnh khác của môi trường thu hút sự chú ý của chúng ta và cho chúng ta biết thế nào là hành vi đúng đắn.
- Chúng ta biết điều gì là đúng và sai.
- Chúng ta được hướng dẫn cách cư xử, điều gì có thể chấp nhận được và điều gì nên tin tưởng.
- Chúng ta học một ngôn ngữ cụ thể không phải là lựa chọn của mình.
- Chúng ta không chọn tên riêng của mình, nhưng cái tên trở thành một phần cốt lõi trong danh tính của ta.
Khi chấp nhận một thỏa thuận, chúng ta tin nó vô điều kiện. Hệ thống niềm tin và tính cách của chúng ta được tạo thành từ hàng nghìn thỏa thuận nhỏ này. Chúng ta được sinh ra trong hệ thống niềm tin này – giấc mơ xã hội này – không có sự lựa chọn nào của riêng chúng ta. Chúng ta đã tiếp xúc với điều đó quá lâu nên không thể hiểu được cách sống hay suy nghĩ của mình theo bất kỳ cách nào.
Quá trình đầu hàng những niềm tin bên ngoài này được gọi là “sự thuần hóa của con người ”.
Khi còn nhỏ, thông qua quá trình thuần hóa này, chúng ta được huấn luyện giống như những con chó. Chúng ta được khen thưởng vì đã làm những gì mà bố mẹ muốn. Chúng ta bị trừng phạt khi làm trái các quy tắc. Chúng ta sợ bị trừng phạt, nhưng hơn thế nữa, chúng ta sợ bị từ chối và sợ mình không đủ tốt. Trong quá trình này, chúng ta trở thành một người khác với bản chất tự nhiên của chúng ta. Chúng ta mất đi những khuynh hướng bẩm sinh, bình thường trong quá trình thuần hóa này. Đây là lý do tại sao người lớn cư xử khác với trẻ em – người lớn có lẽ hiệu quả và năng suất hơn, nhưng cũng ít vui vẻ, tò mò và tự do hơn.
Ở một góc độ nào đó, chúng ta trở thành người thuần hóa của chính mình. Chúng ta thậm chí không cần một cơ quan có thẩm quyền nào kiểm soát chúng ta. Hệ thống niềm tin của chúng ta điều khiển chúng ta.
Bởi vì chúng ta hòa nhập mạnh mẽ vào giấc mơ bên ngoài này, giấc mơ cá nhân của chúng ta cũng bị nỗi sợ hãi cai trị. Những thỏa thuận và niềm tin mà chúng ta lưu giữ trong đầu ngăn chúng ta nhìn ra sự thật – rằng công lý, vẻ đẹp, niềm vui và tự do là những giấc mơ có thật.
Việc không thể nhìn thấy sự thật này là một “sương mù của nhận thức” mà người Toltec gọi là “mitote”. Mitote che khuất tầm nhìn của chúng ta, vì vậy chúng ta không thể nhìn thấy mình thực sự là ai. Chúng ta không thể thấy rằng chúng ta không tự do. Chúng ta tạo ra một hình ảnh về con người chúng ta nên được yêu thích, được yêu mến và đủ tốt. Nhưng hình ảnh này không có thật.
Chương 2 – KHÔNG PHẠM TỘI VỚI LỜI CỦA BẠN
Lời nói có sức mạnh lớn lao, có thể dùng cho mục đích tốt và cả làm tổn thương người khác hoặc tổn thương chính người nói. Lời nói giống như hạt giống trong tâm trí con người: Chúng ta có thể gieo mầm tốt đẹp hay sợ hãi.
Thỏa ước đầu tiên KHÔNG PHẠM TỘI VỚI LỜI CỦA MÌNH. Thỏa thuận này có thể thay đổi cuộc sống của bạn.
- Hãy nói chính xác những gì bạn muốn nói.
- Nó lời chính trực.
Thoả ước này thoạt nghe có vẻ dễ thực hiện, nhưng lại không dễ một chút nào.
Chúng ta thường xuyên bất cẩn với lời nói của mình. Chúng ta thường không cố ý làm tổn thương ai đó, nhưng chúng ta quên mất sức mạnh của lời nói và tác động tinh thần lâu dài của lời lên người ta nói cùng. Chúng ta cũng sử dụng lời nói để chống lại chính mình. Bạn có thường nói những điều này với bản thân không? “Tôi không đủ tốt.” “Tôi không giỏi ngoại ngữ.” “Tôi ngốc hơn bạn bè của tôi.” Và mỗi lời này mỗi ngày tưới tẩm vào đời ta những hoá chất độc hại làm xói mòn hy vọng và khả năng nơi ta.
Khi không phạm tội với lời, ta sẽ “Chỉ nói những gì bạn muốn nói”, “Nói một cách chính trực”, “Ngừng nói với chính mình những điều tiêu cực”, “Tránh nói xấu người khác” Khi ấy, ta bảo vệ tâm trí của mình khỏi bên ngoài – đó không còn là mảnh đất màu mỡ cho chất độc hại, mà là nơi phát xuất những lời nói yêu thương. Lời ta nói ra không còn là lời gây buồn khổ cho người khác, mà là lời có sức nâng đỡ và chữa lành yêu thương.
Chương 3- KHÔNG VƠ MỌI CHUYỆN VÀO MÌNH
Vơ mọi chuyện vào mình không mang lại bất cứ lợi ích nào cho bạn cả. Trái lại, khi bắt đầu vơ mọi chuyện vào mình, bạn sẽ tự đưa bản thân vào chuỗi dài những phản ứng tồi tệ. Ví dụ: Ai đó nói điều gì đó về bạn => Bạn tự nhận điều đó => Bạn bị xúc phạm => Bạn bảo vệ bản thân và lập trường của mình => Bạn phản pháo lại điều gì đó về người kia => Người khác nhận xét điều đó về cá nhân mình, bị xúc phạm và nói cái gì đó ít ỏi => … *
Cứ thế dẫn theo chuỗi phản ứng không cần thiết và leo thang cảm xúc.
Làm sao thoát khỏi thói quen vơ mọi chuyện vào mình?
Hãy ghi nhớ điều này: Mọi ý kiến tiêu cực đều là về người đưa ra ý kiến, chứ không phải về bạn.
Bất cứ khi nào ai đó nói điều gì đó với bạn, hãy dừng lại và ghi nhớ những điều sau:
- Không có gì họ nghĩ về bạn là thực sự về bạn. Đó thực sự là về họ.
- Nếu ai đó tức giận với bạn, đó là vấn đề của riêng họ. Khi bạn chấp nhận “rác cảm xúc” của người khác, “rác đó” sẽ trở thành của bạn. Và bạn không cần nó.
- Những người khác nhìn thế giới bằng con mắt khác. Họ có thế giới quan của riêng họ. Bạn có thể chọn từ chối thế giới quan của họ, vì bạn có thế giới quan của riêng mình.
- Sự thật của mỗi người là của riêng họ.
Và cho dù người khác cho rằng bạn là đẹp hay xấu, thì ý kiến của họ về bạn là không quan trọng. Điều duy nhất quan trọng là bạn cảm thấy thế nào về bản thân. Cho dù điều đó tốt hay xấu, chỉ cần không chấp nhận đánh giá của người khác về bạn.
Và không chỉ ý kiến và đánh giá của người khác có hại; bạn thậm chí không nên đưa ra ý kiến của riêng mình về chính mình! Các phán xét, chỉ trích xuất hiện trong tâm trí chúng ta, đối phó với ý kiến của người khác và những đánh giá của chúng ta về bản thân sẽ trở nên tồi tệ hơn khi cuộc đối thoại nội tâm của chúng ta trở nên quá ồn ào, nghet ngõm và tiêu cực. Tâm trí chật chội của chúng ta trở thành một thị trường khổng lồ của các thỏa thuận mà không phải tất cả đều đồng ý với nhau; quá nhiều tiếng nói cùng một lúc, che khuất suy nghĩ của chúng ta.
Khi bạn có khả năng “không vơ mọi chuyện vào mình”, thì đây là những gì sẽ xảy ra:
- Bạn không thể bị tổn thương bởi những gì người khác nói hoặc làm, ngay cả khi họ đang nói dối. Đó là về họ, không phải bạn.
- Bạn trở nên thành thật với chính mình, tự cứu mình khỏi nỗi đau lớn hơn. Ngay cả khi sự thật gây tổn thương lúc đầu, thì quá trình chữa lành vẫn đang diễn ra.
- Sự tức giận và ghen tuông biến mất.
- Bạn trở nên miễn nhiễm với sức mạnh Ma thuật đen từ lời nói của người khác. Lời nói không thể làm tổn thương bạn.
Khi bạn không phải chịu những lời nhận xét và hành động bất cẩn của người khác, trái tim của bạn có thể mở ra, cho phép bạn dễ bị tổn thương hơn và mở lòng đón nhận tình yêu. Bạn không sợ bị người khác làm tổn thương, bởi vì bạn không thể bị người khác làm tổn thương.
Khi bạn không vơ mọi chuyện vào mình, bạn có thể tự do hạnh phúc với cuộc sống của mình. Bạn thấy dễ dàng để tạo ra tình yêu. Bạn đang bình an.
Chương 4- KHÔNG GIẢ ĐỊNH
Thỏa thuận thứ ba là “Đừng giả định.”
Việc đưa ra các giả định rất nguy hiểm vì chúng ta thường không biết điều gì đang thực sự diễn ra trong một tình huống. Chúng ta có khuynh hướng điền vào chỗ trống trong tâm trí của mình mà không có đủ thông tin, và sau đó chúng ta tự thuyết phục mình rằng tôi biết điều gì đang xảy ra.
Thực hiện thoả ước KHÔNG GIẢ ĐỊNH không dễ chút nào vì chúng ta rất thường xuyên đưa ra các giả định. Chúng ta thường khá ấn tượng với cái nhìn sâu sắc của riêng mình và tự nghĩ rằng những giả định của bản thân là đúng.
Giả định sai lầm nhất mà hầu hết chúng ta mắc phải là gì? Đó là, ta cho rằng mọi người nhìn cuộc sống như cách ta nhìn cuộc sống. Trên thực tế, mọi người đều nhìn thế giới thông qua cách riêng của họ. Nếu bạn không trao đổi với người khác về cách nhìn thế giới của mỗi người, bạn sẽ tạo ra sự hiểu lầm.
Mitote, sự hỗn loạn trong tâm trí của chúng ta, dẫn đến sự hiểu lầm và hiểu sai.
Giả định vô vùng nguy hiểm trong các mối quan hệ, nhất là khi ta có thói quen giả định rằng người ta thương sẽ hiểu những gì ta không nói ra. Không chỉ dừng lại ở các mối quan hệ, chúng ta còn giả định về chính mình, khi giả định và đánh giá thấp bản thân hay khi đánh giá bản thân quá cao sẽ dẫn đến thất vọng, nghi ngờ và lẩn quẩn trong vòng tròn không phát triển.
Làm sao để ngừng giả định?: Giao tiếp
Làm thế nào để bạn ngừng đưa ra các giả định ? Hãy đặt câu hỏi! Hãy can đảm để tìm kiếm sự thật. Nếu bạn biết sự thật, bạn không cần phải đưa ra giả định. Và nếu bạn không đưa ra giả định, bạn sẽ không mắc sai lầm. Hãy rèn cho mình một thói quen mới là KHÔNG giả định và thay vào đó tìm kiếm sự thật. Làm điều này lặp đi lặp lại, thiết lập một nền tảng vững chắc.
Khi ngừng đưa ra các giả định, bạn sẽ hiểu những gì đang thực sự xảy ra trong cuộc sống. Bạn có cùng quan điểm với vợ chồng, con cái, bạn bè của mình, với sự trung thực và giao tiếp cởi mở. Bạn sẽ ít bị che mắt bởi những sự thật khó chịu vì bạn đã hiểu rõ về một tình huống. Sự bình an và minh triết sẽ đến với bạn khi bạn cam kết sống thoả ước thứ 3 mỗi ngày.
Chương 5 – HÃY LÀM HẾT SỨC MÌNH
Sẽ có những ngày ta cảm thấy tràn đầy năng lượng, lại cũng có những ngày ta cảm thấy thật khó để nhấc người ra khỏi giường. Hãy nhớ rằng, ta thay đổi mỗi ngày, có ngày ta khoẻ, có ngày ta cảm thấy mệt. Làm hết sức mình nghĩa là làm tốt nhất trong tình huống hiện tại của ta về sức khoẻ, tài chính, năng lực và những nguồn lực khác. Khi làm hết sức mình, ta không mong đợi kết quả, ta làm tốt nhất trong giây phút hiện tại, và tôi tin rằng kết quả tốt đẹp sẽ đến một cách tự nhiên và hiển nhiên khi ta làm tốt nhất mỗi ngày.
Khi bạn cố gắng hết sức, những điều tốt đẹp sẽ xảy ra:
- Bạn làm việc hiệu quả hơn. Bạn có được động lực tích cực khi bạn tạo ra một sản phẩm tốt mà bạn tự hào.
- Bạn tử tế hơn với chính mình. Bạn ít có khả năng tự làm khó mình hơn vì bạn tự hào về kết quả cuối cùng của mình.
- Bạn hạnh phúc hơn. Sẽ dễ dàng hạnh phúc hơn khi bạn không phải đổ lỗi và xấu hổ về bản thân vì đã nỗ lực kém cỏi.
- Khi bạn thực sự có thể nói rằng bạn đã làm hết sức mình, bạn sẽ không phải hối tiếc. Không có tội lỗi hay đổ lỗi. Bạn được tự do.
Cố gắng hết sức không phải là để trở nên hoàn hảo. Bạn sẽ mắc sai lầm, nhưng điều đó không sao. Bạn học hỏi từ những sai lầm của mình, tiếp tục luyện tập và nhìn nhận thành quả một cách trung thực. Cố gắng hết sức sẽ giúp bạn cảm thấy hài lòng về bản thân.
Hãy thử các cách sau để khuyến khích bản thân làm tốt nhất có thể:
- Bỏ qua những lỗi lầm và hối tiếc trong quá khứ. Tập trung vào công việc mới và cơ hội mới của bạn.
- Học cách nói KHÔNG khi bạn muốn và CÓ khi bạn muốn.
- Hãy tiếp tục cố gắng nếu bạn không tuân theo Bốn Thỏa thuận. Cố gắng hết sức, và sẽ không phán xét bản thân.
- Hãy chú ý vào ngày hôm nay. Ở trong thời điểm hiện tại. Cố gắng hết sức của bạn tại một thời điểm.
- Hãy hành động. Nếu không có hành động, các ý tưởng sẽ ở trong đầu bạn. Khi bạn hành động, bạn đang thể hiện con người thật của bạn.
Chương 6 – THOÁT KHỎI NHỮNG THOẢ ƯỚC CŨ
Có 3 cách để thoát khỏi những thoả ước cũ:
Đối diện với nỗi sợ trong bạn, từng nỗi sợ một.
Quan sát những tín hiệu cảm xúc của sợ hãi dấy lên trong bạn, những niềm tin tự giới hạn, dựa trên nỗi sợ hãi đang kìm hãm bạn. Ví dụ:
- Những lời nào bạn nói với bản thân khiến bạn mất tinh thần?
- Điều gì bạn giả định về bản thân có thể sai và bạn cần chỉnh sửa?
- Những giả định bạn có về người khác mà bạn nên làm rõ là gì?
Khi chúng ta có nhận thức này, sau đó chúng ta có thể tập trung sự chú ý vào những gì chúng ta muốn thay đổi dù điều này không dễ dàng. Có rất nhiều thỏa thuận cũ bị phá bỏ và thay thế. Nhưng hãy đi từng bước một; đừng nản lòng.
Tha thứ cho những người đã tổn thương bạn
Tha thứ cho những người đã làm lỗi với chúng ta là vì lợi ích của chúng ta – khi chúng ta oán giận người khác, chúng ta chính là người phải trả giá cho sự bất công. Chúng ta cảm thấy phẫn uất và tức giận. Bởi vì chúng ta yêu chính mình, chúng ta phải tha thứ cho bất cứ ai mà chúng ta cho là đã làm tổn thương chúng ta – Chúa, những người khác và chính chúng ta.
Khi tha thứ cho ai đó bạn biết mình không còn là nạn nhân nữa. Vết thương cũ không còn đau nữa.
Hãy sống mỗi ngày như ngày cuối cùng của đời bạn.
Khi bạn coi mỗi ngày như đó là ngày cuối cùng của mình, bạn có tầm nhìn rõ ràng hơn về cách bạn muốn sống ngày hôm nay. Bạn không muốn mất thời gian lăn tăn về những bất công trong quá khứ và lo lắng về những gì người khác nghĩ về bạn. Bạn muốn sống một cuộc sống tự do, hạnh phúc.
Hãy ghi nhớ những điều này khi bạn thề sống mỗi ngày như ngày cuối cùng của bạn:
- Hãy tận dụng mọi khoảnh khắc để được hạnh phúc.
- Đừng sợ người khác nghĩ gì.
- Là chính mình.
- Được mở.
- Đối xử với người khác bằng tình yêu thương.
- Sống ở hiện tại.
Chương 7 – GIẤC MƠ THIÊN ĐÀNG
Bạn có công cụ để tạo ra phiên bản thiên đường của riêng mình và kiến tạo cuộc sống của bạn. Nơi bạn không sợ bị đánh giá và không đánh giá người khác. Nơi không còn sự nhầm lẫn và “sương mù” ngăn bạn nhìn thấy khả năng của mình. Bạn nhận thức được rằng tình yêu là tất cả xung quanh bạn và bạn là tất cả cuộc sống đang chảy trong bạn.